Dodatkowe dwie godziny na powrót kierowcy do domu

W skrócie

Odstępstwa od przepisów, czyli art. 12 rozp. 561/2006/WE

Artykuł 12 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 stanowi, jeden z najbardziej znanych wśród kierowców i przewoźników przepisów. Stosowany jest w różnego rodzaju sytuacjach awaryjnych, które wymagają od kierowcy przekroczenia dopuszczalnych norm czasu pracy. Zgodnie z art. 12, w sytuacjach, gdy nie zagraża to bezpieczeństwu drogowemu oraz umożliwia osiągnięcie przez pojazd odpowiedniego miejsca postoju, kierowca może odstąpić od przepisów regulujących czas pracy w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa  pojazdu lub ładunku.

Przepisy artykułu 12 bardzo często są nadużywane przez kierowców. Niewłaściwe udokumentowane odstępstwo od stosowania przepisów może skutkować, że służby kontrolne podważą słuszność przekroczenia norm czasu pracy i nałożą karę finansową. Korzystając z art. 12 należy mieć na uwadze, że odstępstwo od ograniczeń w zakresie czasu prowadzenia pojazdu nie może występować regularnie i musi być spowodowane wyjątkowymi okolicznościami, takimi jak poważny wypadek drogowy, ekstremalne warunki pogodowe, objazdy.

Pakiet mobilności, a dodatkowe dwie godziny na powrót do domu / bazy

W związku ze zmianami w ramach pakietu mobilności, do artykułu 12 rozp. 561/2006/WE dodano dodatkowy przepis. Zgodnie z nim, pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu ruchu drogowego, w wyjątkowych okolicznościach kierowca może odstąpić od przepisów i przekroczyć dzienny i tygodniowy czas prowadzenia pojazdu o maksymalnie jedną godzinę, aby dotrzeć do centrum operacyjnego pracodawcy lub swojego miejsca zamieszkania w celu wykorzystania tygodniowego okresu odpoczynku. Przepis ten może być stosowany w wyjątkowych okolicznościach, gdyby ze względu na wyjątkowe okoliczności kierowca nie mógł dotrzeć do domu / bazy celem wykonania odpoczynku tygodniowego. Dodatkowo dwie godziny na powrót kierowcy do bazy /domu należy jednak stosować z umiarem i tylko w uzasadnionych przypadkach.

Na tych samych warunkach kierowca może przekroczyć dzienny i tygodniowy czas prowadzenia pojazdu o maksymalnie dwie godziny. Warunkiem jest  zrobienie przerwy trwającej nieprzerwanie 30 minut bezpośrednio przed dodatkowym czasem prowadzenia pojazdu, który jest niezbędny, aby dotrzeć do centrum operacyjnego pracodawcy lub swojego miejsca zamieszkania w celu wykorzystania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku

Oznacza to, że w wyjątkowych przypadkach, kierowca może przekroczyć dzienny czas jazdy oraz tygodniowy czas prowadzenia pojazdu, jeżeli jest to konieczne do prawidłowego odbioru odpoczynku tygodniowego. Zastosowanie tego odstępstwa możliwe jest tylko w ostatnim okresie poprzedzającym odpoczynek tygodniowy, jeżeli w wyniku niespodziewanego zdarzenia kierowca nie jest w stanie dotrzeć do bazy lub miejsca zamieszkania.

Jaki czas może zostać przekroczony przy powrocie do bazy

W ramach odstępstwa kierowca może przekroczyć:

  • dzienny czas prowadzenia pojazdu (9 lub 10 godzinny)
  • tygodniowy czas prowadzenia pojazdu (56 godzinny)
  • czas na odebranie odpoczynku dobowego (okres 24 godzin od momentu rozpoczęcia pracy)

Czas związany z przedłużeniem czasu pracy kierowcy, należy zrekompensować równoważnym okresem odpoczynku, który musi być wykorzystany jednorazowo wraz z dowolnym okresem odpoczynku przed końcem trzeciego tygodnia następującego po tygodniu, w którym zastosowano odstępstwo.

Przykład

Kierowca prowadził pojazd o 2 godziny dłużej niż wynosi dozwolony dzienny czas prowadzenia pojazdu. Czas ten należy mu zrekompensować przez dodanie 2 godziny czasu odpoczynku do jednego z jego tygodniowych lub dziennych okresów odpoczynku wykorzystanych do końca trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu.

Odstępstwa nie wolno natomiast stosować jeżeli:

  • kierowca przekroczyłby dwutygodniowy czas prowadzenia (90 godzinny)
  • kierowca przekroczyłby szósty okres 24 godzinny od momentu rozpoczęcia pracy po ostatnim odpoczynku tygodniowym.

 

Należy jednak uważać z wykorzystywaniem wskazanego przepisu, ponieważ nadal stanowi on część art. 12, a więc jest odstępstwem a nie regułą.  Jego wykorzystanie musi być poprzedzone wystąpieniem jakiejś sytuacji losowej. Nie może jednak wynikać z takich okoliczności, jak przedłużony czas rozładunku / załadunku lub korek drogowy w piątek popołudniu na obwodnicy Berlina, ponieważ są to okoliczności, które co do zasady na podstawie doświadczenia przewoźnik powinien uwzględnić w planie pracy. Od początku funkcjonowania wskazanego przepisu, kierowcy i przewoźnicy uznali go za regułę dającą dodatkowe dwie godziny pracy, co jest bardzo poważnym błędem, który może skutkować wysokimi karami finansowymi.

 

Uwaga na art. 12 rozp. 561/2006/WE

Należy mieć na uwadze, że cały art. 12 rozp. 561/2006/WE  nie stanowi podstawy do omijania przepisów. Szczegółowe zasady stosowania odstępstwa od przepisów zostały ujęte w wytycznych Komisji Europejskiej opartych na wyrokach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zgodnie ze wspomnianymi wytycznymi artykuł 12 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 został wprowadzony, aby umożliwić kierowcom prawidłową reakcję w sytuacjach niespodziewanego braku możliwości spełnienia wymogów rozporządzenia w trakcie podróży, tj. w sytuacjach nadzwyczajnych trudności, niezależnych od woli kierowcy oraz ewidentnie nieuniknionych i niedających się przewidzieć, nawet przy zachowaniu najwyższej staranności.

Oznacza to, że nie można stosować odstępstwa w przypadkach, które można było przewidzieć (np. korek w obszarze dużego miasta w piątek o godzinie 16:00) lub takich których można uniknąć (np. załadunek towaru na ostatnią chwile). 

Opis wydruków

Kierowca jest zobowiązany wskazać powody każdego odstępstwa od przepisów, odręcznie na wykresówce lub na wydruku z tachografu, po przybyciu do miejsca pozwalającego na postój. Kierowca na wydruku lub rewersie wykresówki powinien szczegółowo opisać okoliczności przekroczenia norm, a także powołać się na art. 12 rozporządzenia (WE) nr 561/2006.

Rys. 1 Przykład opisanego wydruku

Opis wydruku kierowcy

Przerwy przy dodatkowych dwóch godzinach na powrót do domu

Kierowca przedłużający czas prowadzenia o 2 godziny zobowiązany jest do wykonania dodatkowej przerwy 30 minutowej. Przerwa taka musi być odebrana przed skorzystaniem z dodatkowych dwóch godzin.

W przypadku gdy kierowca zrobił 45-minutową przerwę (lub 15+30) i po tym czasie musi kontynuować prowadzenie pojazdu przez kolejne 1–2 godziny, to nie ma obowiązku wykorzystania dodatkowej przerwy trwającej 30 minut przed dodatkowym czasem prowadzenia pojazdu.

Przykład 

Kierowca prowadził pojazd przez 4,5 godziny, po czym zrobił 45-minutową przerwę. Następnie prowadził pojazd przez kolejne 4,5 godziny i zrobił kolejną 45-minutową przerwę. Postanowił skorzystać z odstępstwa i kontynuować pracę przez 1-2 godziny, celem powrotu do bazy. W takim przypadku może wznowić prowadzenie pojazdu po 45-minutowej przerwie wykorzystanej po drugim okresie prowadzenia pojazdu trwającym 4,5  godziny.

Dwie godziny na zjazd kierowcy do bazy - pauza

Przykład

Kierowca prowadził pojazd przez 4,5 godziny, po czym zrobił 45-minutową przerwę. Następnie prowadził pojazd przez kolejne 4 godziny, zrobił 15-minutową przerwę, kontynuował jazdę  przez 30 minut, po czym zatrzymał się na 30-minutową przerwę. Jeżeli po tej 30-minutowej przerwie kierowca musi kontynuować prowadzenie pojazdu przez dodatkowe 1–2 godziny, aby dotrzeć do „miejsca zamieszkania”, nie musi robić dodatkowej 30-minutowej przerwy.

Dwie godziny na zjazd kierowcy do bazy - wydruk

Przykład

Kierowca prowadził pojazd przez 4,5 godziny, po czym zrobił 45-minutową przerwę.Następnie prowadził pojazd przez kolejne 4,5 godziny i zrobił kolejną 45-minutową przerwę. Jeżeli dzienny czas prowadzenia pojazdu wynosi 10 godzin, kierowca może nadal prowadzić pojazd przez dodatkową godzinę. Jeżeli po tej godzinie kierowca musi prowadzić pojazd przez dodatkowe 1–2 godziny, aby dotrzeć do „miejsca zamieszkania”, musi zrobić nową 30-minutową przerwę przed  dodatkowym czasem prowadzenia pojazdu.

Dwie godziny na zjazd kierowcy do bazy - przerwa